Dieta św. Hildegardy

Hildegarda podkreślała ścisły związek pomiędzy odpowiednim żywieniem a zdrowiem. Zastosowanie odpowiedniego i indywidualnie dobranego odżywiania (dieta św. Hildegardy), może przyczynić się do znacznego polepszenia stanu zdrowia.

Święta Hildegarda, która żyła w latach 1098 - 1179, mistyczka i wizjonerka, otrzymała od Boga polecenie spisania wszystkiego co widzi, zgodnie z wolą Boga. Powstały w ten sposób dzieła tj. Scivias - poznaj Drogi Boże; Liber Vitae Meritorum - Księga zasług życiowych (o odpowiedzialności człowieka); Liber Divinorum Operum - Księga dzieł Bożych (o świecie i człowieku) oraz Cause et Curae - o przyczynach i leczeniu chorób i Physica (przyrodolecznictwo). W ten sposób powstała medycyna Hildegardy / dieta św. Hildegardy - wiedza, która odwołuje się do wszystkich tych pism dla dobra człowieka. Hildegrada łączy różnorodne metody terapeutyczne obejmujące m.in. fitoterapie, zabiegi mechaniczne, kuracje cieplne, psychoterapię, zastosowanie diety potocznie zwanej: dieta św. Hildegardy.

Takie podejście reprezentują również założenia tradycyjnej medycyny chińskiej, które spisane w sposób logiczny ułatwiają diagnostykę oraz tworzenie zaleceń leczniczych, na których opiera się w pracy nasz dietetyk Dorota Łapa.

Św. Hildegarda z Bingen

Żadna inna planeta nie ma takiego wpływu na człowieka jak Księżyc. To samo tyczy się pór roku, gdyż decyduje o nich Księżyc, a także stanu powietrza, to znaczy ulewy czy suszy zimą, czy podczas pełni lata, bo i te zjawiska podlegają wpływom księżyca. Wszystkim kieruje Księżyc, gdyż jest on matką wszystkich pór roku, i wszystkie czasy liczone są według Księżyca. Czas Księżyca nie rządzi jednak naturą człowieka, jakby Księżyc był bogiem czy człowiek otrzymywał od Księżyca jakieś moce natury lub Księżyc dodawał coś lub odejmował ludzkiej naturze czy o czymś decydował. Człowiek jest wprawdzie poddany fazom Księżyca, ale pozostaje wolny w swoich decyzjach. Zmienność pór roku to kolejny wielki cykl, któremu poddany jest człowiek. Człowiek musi uświadomić sobie te naturalne cykle przyrody i żyć zgodnie z porządkiem natury. Kiedy człowiek próbuje wyprzeć się swojej natury i żyć wbrew niej - popada w choroby.

Hildegarda podkreślała ścisły związek pomiędzy odpowiednim żywieniem a zdrowiem. Zastosowanie odpwiedniego i indywidualnie dobranego odżywiania, może przyczynić się do znacznego polepszenia stanu zdrowia.  Wiedza lecznicza Hildegardy opiera się na sześciu złotych regułach, które stanowią źródło siły i obejmują wszystkie sfery życia.

1. Należy czerpać energię życiową z czterech żywiołów - ognia, wody, powietrza i ziemi, poprzez pozytywne doświadczenia przyrody i naturalna środki lecznicze.
2. Należy zadbać o odpowiednią, jakościowo dobrą dietę.
3. Znaleźć czas na sen i czuwanie, by zregenerować cały organizm.
4. Między ruchem i spokojem musi zostać zachowana równowaga.
5. Regularnie oczyszczać organizm.
6. Należy poznać siebie samego, własne cnoty, aby uzyskać zdrowie duchowe.

Według diety św. Hildegardy każdy środek żywności charakteryzuje się pewnym rodzajem „subtelności”, typów pożywienia w zależności od tego jak wpływa na organizm. Hildegarda wymienia takie właściwości jak chłodny, ciepły, suchy, wilgotny i neutralny. Widać że pod tym względem łatwo znaleźć powiązania wiedzy i doświadczeń świętej z podejściem Tradycyjnej Medycyny Chińskiej czy Medycyny Ajurwedyjskiej. Dlatego święta zawsze w opisach pożywienia zwraca uwagę dla kogo są przeznaczone wybrane produkty.

Podstawowe 4 produkty uważane przez świętą za fundament odżywiania to:

1. ORKISZ – „Orkisz jest najlepszym zbożem, ciepły, tłusty i pożywny. Jest łagodniejszy od innych dając jedzącemu go dobre ciało i krew, a także radość i pogodę ducha.”
2. MARON – „KASZTAN JADALNY” – „Drzewo kasztanowca jest bardzo ciepłe, ma także wielka siłę, z którą ciepło jest złączone i cechuje się mądrością. To co się w nim kryje i jest jego owocem, pomaga na wszelkie słabości w człowieku”
3. KOPER WŁOSKI – „bez względu na to, w jakiej postaci się go spożywa, rozwesela człowieka, dając mu przyjemne ciepło i dobry pot, a także trawienie…”
4. PIGWA – „kto choruje na gościec, niechaj je ten owoc ugotowany i upieczony, a dozna znacznej ulgi”

Duchowość i medycyna św. Hildegardy

W całym stworzeniu, drzewach, roślinach, zwierzętach, kamieniach, minerałach są ukryte tajemnice Boże, których żaden człowiek nie może poznać ani zbadać, ani wynależć, ani doświadczyć, jeśli Bóg mu ich sam nie objawi.

św. Hildegarda z Bingen

W 1098 roku Hildegarda przychodzi na świat jako dziesiąte dziecko w rodzinie hrabiego Hildeberta von Bermersheim. Już od dzieciństwa ma wizje (przeczuwa przyszłe wydarzenia), jednakże skrywa swój dar. Natura obdarza ją słabością i chorowitością – dzięki czemu jest wiarygodna w swoich dążeniach do osiągniecia stanu pełnego zdrowia. Zgodnie z obowiazującą ówczesnie tradycją dziesięciny w roku 1106 Hildegarda zostaje ofiarowana Kościołowi i oddana do klasztoru. W tym czasie klasztory są jedynymi centrami oświaty, jedynymi miejscami, gdzie kobiety mogą zdobywać wiedzę, a także gdzie chronią się podróżujący, potrzebujący szukają wsparcia, a prosty lud pomocy medycznej.

Hildegarda w wieku 38 lat choć pokorna i skromna wywiera na swoim otoczeniu niezwykłe wrażenie i uzyskuje nominację na przeoryszę. Często ciężko choruje i w roku 1141 dostaje polecenie od Boga aby spisać swoje skrywane do tej pory wizje.Choć napawa ją to lękiem i niepewnością decyduje się na spisanie swych mistycznych przeżyć, powstaje jej pierwsze dzieło Scito vias Domini – Usłysz głos Pana  i  Hildegarda natychmiast odzyskuje zdrowie. Swoje wizje przeżywa na jawie. Są one rezultatem duchowego dialogu z bogiem. W jednym ze swoich listów Hildegarda pisze : Dar wizji przeżywam w mojej duszy od dzieciństwa (…) Mój duch unosi się – zgodnie z wola Bożą – ku wysokościom firmamentu. Postrzegam wszystkie dane mi do oglądu sprawy nie zewnętrznymi oczyma i słyszę nie zewnętrzymi uszami, a także nie poznaję myślami serca ani też za pośrednictwem moich 5 zmysłów. Widzę je raczej w mojej duszy otwartymi oczyma ciała, lecz nigdy nie popadając w nieświadomość ekstazy, bez mała na jawie, dniem i nocą. Światło, które postrzegam, nie jest związane z przestrzenią. Jest ono dużo jaśniejsze od chmury skrywającej słońce (…) ukazują się w nim pisma, mowy oraz niektóre dzieła ludzi.

Jej talenty i wizje stają się coraz bardziej znane, co  przysparza jej przychylności i uznania ale też zazdrość i zawiść. W 1147 roku papież Eugeniusz III uznaje za prawdziwy jej dar widzenia, a w 1150 roku Hildegarda zakłada własny klasztor Rupertsberg. Staje się coraz aktywniejszą doradczynią i mentorką znanych osobistości epoki, a także prostych ludzi. W latach 1151 – 1158 powstają dwa kolejne dzieła: Physica – Uzdrawiająca siła natury  oraz Causae et curae – Przyczyny i leczenie chorób. W kolejnych latach powstaje Liber Vitae meritorum – Księga zasług życia, jednocześnie Hildegarda podejmuje kaznodziejskie wyprawy do Frankonii, Lotaryngii oraz Alzacji. W 1163 roku pisze Liber divinorum operum – Księgę dzieł bożych , przez cały czas udzielając się aktywnie jako przeorysza i doradczyni, pisze wiele listów, komponuje 77 pieśni.

W 1164 roku Hildegarda zakłada klasztor Eibingen i do 1179 roku ,kiedy to 17 września umiera , dopilnowuje dyscypliny i porządku w obu fundacjach.

MEDYCYNA

Medycyna Hildegardy jest medycyną holistyczną, według której całościowe leczenie człowieka opiera sie na czterech podstawach : obszarze boskim, kosmicznym, cielesnym i duchowym. Jedyną metodą prawdziwego uzdrowienia jest właściwe uporządkowanie tych elementów. Podstawą systemu medycznego Hildegardy była znana od wieków teoria czterech żywiołów, według której świat opiera się na podstawowych elementach : ogniu, powietrzu, wodzie i ziemi. Z nich została stworzona cała natura, w tym człowiek, są one ze sobą ściśle połączone w odpowiednich proporcjach. Harmonia i równowaga między współistniejącymi ze sobą podstawowymi elementami są gwarantami życia i zdrowia.  W ludzkim ciele odpowiadają im cztery płyny ustrojowe (soki) : krew, śluz, żółć i  czarna żółć.

Ważnym zastrzeżeniem Hildegardy jest to , iż choroby nie można postrzegać w kategorii winy. Choroba nie jest karą za wady, lecz szansą daną człowiekowi od Boga na zmianę całego życia. Jest przejawem Bożej miłości dającej człowiekowi szansę powrotu do viriditas – życiodajnej siły.

Według Hildegardy nie ma chorób nieuleczalnych, ponieważ w przyrodzie znajduje się lekarstwo na każdą dolegliwość, a przemiana wewnętrzna leży w granicach możliwości każdego człowieka. W procesie zapobiegania chorobom i ich leczenia Hildegarda wyróżnia cztery filary, są to: dieta, środki lecznicze, zabiegi i posty. Dieta w tym systemie jest elementem najważniejszym. Najbardziej znamienne dla medycyny Hildegardy (a tym samym diety św. Hildegardy) jest stawianie ponad wszelkimi zaleceniami ludzkiej indywidualności, odmienności i niepowtarzalności. Aby żyć w zgodzie z naturą i samym sobą, czlowiek musi poznać swoją tzw. miarę i stosować ją przy wszystkich wskazanych przez Hildegardę filarach zdrowia, a więc wlaściwą dla siebie dawkę leków, właściwą ilość produktów spożywczych, porę i czas trwania postu.

Program zdrowia Hildegardy opiera sie na następujących złotych regułach życia:

1. Właściwie jeść i pić
2. Czerpać energię życiową z czterech żywiołów świata
3. Przestrzegać rozsądnej równowagi między ruchem i spokojem, czyli pracą i odpoczynkiem
4. Odnaleźć naturalny rytm snu i czuwania jako równoważących się sił
5. Praktykować sztukę wydalania soków powodujących choroby
6. Podtrzymywać uzdrawiające siły duchowe poprzez pełnienie cnót chrześcijańskich

Zastosowanie tych nakazów sprawia, że ciało otrzymuje to, co niezbędne do zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia, a w przypadku choroby – do zlikwidowania fizycznych i duchowych uwarunkowań dolegliwości.

Treści przygotowano na podstawie Literatury dostępne w sklepie orkiszowepola.pl/sklep m.in. Powrót do harmonii A. Walkowskiej, Cudowna Medycyna św. Hildegardy z Bingen prof. Hertzki